Mok bij paarden: een uitgebreide gids voor verzorging en preventie

Als paardeneigenaar ben je vast wel eens geconfronteerd met mok, ook wel bekend als een huidontsteking van de kootholte. Vooral in de wintermaanden, wanneer de grond nat en modderig is, kan mok een veelvoorkomend probleem worden. In dit blog lees je alles wat je moet weten over mok bij paarden: wat het is, hoe je het kunt herkennen, wat de oorzaken zijn en vooral: hoe je het kunt voorkomen en behandelen.

Wat is mok?

Mok is een ontsteking van de huid rondom de kootholte, meestal aan de achterbenen van je paard, vooral bij paarden met witte benen. De ontsteking uit zich vaak in schilfers, korstjes, zwelling en soms zelfs pijnlijke plekjes. De huid kan rood en geïrriteerd zijn, wat voor je paard behoorlijk ongemakkelijk kan zijn. Het is belangrijk om mok snel te herkennen en aan te pakken, aangezien het ongemak kan verergeren als het niet wordt behandeld.

De aandoening komt vooral voor bij paarden met behang (veel beenbeharing), zoals trekpaarden, en wordt vaak geassocieerd met natte en modderige leefomstandigheden. Toch kan elk paard mok ontwikkelen, afhankelijk van de omstandigheden en gevoeligheid.

Oorzaken van mok: een complexe puzzel

Mok kan ontstaan door verschillende factoren die samen de huid van je paard kwetsbaar maken. De oorzaken van mok zijn te onderscheiden in twee hoofdcategorieën: infectieus en niet-infectieus. Vaak spelen meerdere factoren tegelijk een rol, waardoor de behandeling complex kan zijn.

  • Infectieuze oorzaken:
    • Bacteriële infecties: Vooral bacteriën zoals Staphylococcus aureus kunnen ontstekingen veroorzaken in de kootstreek.
    • Schimmelinfecties: Schimmels kunnen de huid aantasten, vooral als de leefomgeving vochtig is.
    • Parasieten: Mijten, zoals de Chorioptes-mijt, veroorzaken jeuk en ontstekingen, wat mok kan verergeren.
  • Niet-infectieuze oorzaken:
    • Immuungemedieerde aandoeningen: Allergieën of overgevoeligheidsreacties kunnen de huid irriteren.
    • Fotosensibilisatie: Door blootstelling aan zonlicht in combinatie met bepaalde planten of medicijnen kan de huid overgevoelig worden.
    • Chronisch progressief lymfoedeem: Dit is een erfelijke aandoening die vaak voorkomt bij trekpaarden, waarbij zwellingen en vochtophopingen in de benen ontstaan.
    • Contactdermatitis: Irritatie door bijvoorbeeld stalstrooisel, chemische stoffen of slecht passende bandages.

Factoren die het risico op mok verhogen

Bepaalde paardenrassen, zoals Belgische trekpaarden en Shires, hebben een genetische aanleg voor mok. Daarnaast verhogen vochtige en modderige omstandigheden het risico, evenals onvoldoende hygiëne of een beschadigde huid door bijvoorbeeld slecht onderhoud van de kootstreek.

Symptomen van mok: hoe herken je het?

De symptomen van mok kunnen variëren afhankelijk van de ernst van de aandoening. Er zijn drie klinische vormen:

  1. Milde vorm:
    • Roodheid, lichte schilfering en irritatie van de huid.
    • Het paard kan lichte gevoeligheid tonen, maar vaak is de aandoening in dit stadium nog goed te behandelen.
  2. Exsudatieve vorm:
    • Vochtige, ontstoken huid met korstvorming en soms pus.
    • Het paard kan pijn hebben en de huid kan gezwollen aanvoelen.
  3. Chronische vorm:
    • Verdikking van de huid, diepe kloven en littekenweefsel.
    • Soms ontstaat overmatige haargroei of een olifantenhuid-achtig uiterlijk.
    • Dit stadium komt vaak voor bij paarden waarbij de aandoening niet op tijd is behandeld.

Bij ernstige gevallen kan mok zich uitbreiden naar andere delen van het been en het paard ernstig beperken in zijn beweging.

Diagnose: het belang van een grondige analyse

Het stellen van een correcte diagnose is essentieel om de juiste behandeling te bepalen. Dit begint meestal met een klinisch onderzoek door een dierenarts. Afhankelijk van de situatie kunnen aanvullende diagnostische methoden worden ingezet:

  • Huidafkrabsels: Om parasieten of schimmels te identificeren.
  • Microscopisch onderzoek en cultuur: Voor het opsporen van bacteriële infecties.
  • Huidbiopt: Bij verdenking van immuungemedieerde aandoeningen.
  • Bloedonderzoek: Om onderliggende gezondheidsproblemen op te sporen, zoals leverproblemen bij fotosensibilisatie.

Behandeling van mok: een geïntegreerde aanpak

De behandeling van mok is afhankelijk van de oorzaak. Een geïntegreerde aanpak, waarbij zowel de onderliggende oorzaken als de symptomen worden aangepakt, is essentieel.

Algemene maatregelen
  • Reiniging: Dagelijks reinigen van de kootstreek met milde ontsmettende producten om infecties te voorkomen.
  • Droog houden: Zorg ervoor dat de huid droog blijft. Gebruik eventueel absorberende doeken of bandages, mits ze niet irriteren en proper zijn.
  • Leefomstandigheden aanpassen: Vermijd modderige en vochtige weilanden en zorg voor een schone stal.
Specifieke behandelingen: afhankelijk van onderliggende oorzaak

Preventie: beter voorkomen dan genezen

Preventie is de sleutel om mok te voorkomen, vooral bij paarden die gevoelig zijn voor de aandoening. Hier zijn enkele praktische tips:

  • Goede hygiëne: Houd de kootstreek schoon en droog. Spoel modder na het rijden af, maar zorg dat de huid daarna goed droogt.
  • Regelmatige inspectie: Controleer de kootstreek regelmatig op roodheid, irritatie of korsten.
  • Vermijd vochtige omstandigheden: Zorg voor droge weilanden en een goed onderhouden stal.
  • Onderhoud de vacht: Verwijder overtollig haar om vochtophoping te voorkomen, maar scheer niet te kort om de huid te beschermen.

Conclusie

Mok is een complexe aandoening met verschillende oorzaken, die een holistische aanpak vereist om effectief behandeld te worden. Door een combinatie van goede hygiëne, leefomstandigheden en tijdige behandeling kunnen ernstige gevallen vaak worden voorkomen. Voor paardeneigenaren is het van cruciaal belang om alert te zijn op de eerste tekenen van mok en actie te ondernemen voordat de aandoening verergert.

Advies Nodig?

Mok kan soms moeilijk te behandelen zijn, vooral als het al vergevorderd is. Heb je vragen over de gezondheid van je paard of wil je weten hoe je mok het beste kunt behandelen? Neem dan gerust contact met ons op. Wij helpen je graag met advies op maat om jouw paard weer gezond en gelukkig te maken!